प्रिय वाचकहो,
आज वसंतपंचमी. वसंत ऋतू हे भावविभोर प्रेमाचं प्रतीक आहे तसेच सरस्वतीमातेची, ज्ञानाची आराधना करण्याचाही हा दिवस आहे. ज्ञान आणि प्रेम यांचा सुरेख संगम असलेल्या मीरेच्या अमर प्रेमाची कहाणी 'मीरा एक वसंत आहे'.
‘पग घुंघरू बांध’ हा ओशोंद्वारे वेळोवेळी मीराने रचलेल्या पदांवर विस्तृतपणे दिलेल्या प्रवचनांचा संग्रह आहे. ओशोंच्या मतानुसार ही प्रवचनं नाहीत, तर आपल्या सर्वांना मीराच्या प्रेमाच्या सरोवरातील नौका विहारासाठी पाठवलेलं आमंत्रण आहे. हे प्रेमाचं सरोवर अद्भुत आहे, अनुपम आहे. कारण ह्या सरोवराचं पाणी सर्वसाधारण नाहीये. हे तर मीराच्या अश्रूंचं मानसरोवर आहे आणि हे इतवंâ शुद्ध, निर्मळ आहे, की कदाचित गंगेचं पाणीही तसं असू शकणार नाही. मीराला समजणं खूप कठीण आहे. काव्य, तर्वâ, ज्ञान ह्या दृष्टिकोनांतून मीराला समजण्याचा प्रयत्न केला तर चूक होणारच. कारण मीरा ना कविता आहे, ना शाध्Eा ना तर्वâ. ती तर दुखNया प्रेमाची एक अतिशय सुंदर अशी अनुभूती आहे. मीरा शरीराने आqस्तत्वात नाहीये, ना होती. मीराच्या रुपाने भक्तीने शरीर धारण केलं नी आqस्तत्वात आली.
‘निराकार जब तुम्हें दिया आकार स्वयं साकार हो गया।’
प्रेमाच्या ह्या साकार प्रतिमेच्या डोळ्यांमधील एक एक अश्रू, एक एक पद आहे आणि एक एक पद म्हणजे एक एक खंडकाव्य आहे. जशी मीरा तिच्या गिरिधरगोपाळपर्यंत पोहोचण्यासाठी लोकलज्जा, मानमर्यादा, कुळाचार, घरदार सर्व सोडून धावली, तसंच, ज्ञानाचं सूत्र, तर्वâवितर्वâ, काव्याचे सारे प्रकार आपण जोपर्यंत सोडून देत नाही, विसरत नाही तोपर्यंत आपण मीरापर्यंत पोहोचू शकत नाही. हे युगानुयुगे चालत आलेले ह्या काव्य शाध्Eााचे नियम मीराच्या पदापर्यंत पोहोचण्यासाठी फोल आहेत. मीराने अश्रूंनी प्रेमाचे इतके विविध रंग रंगविले, खुलविले, उधळले की ते मोजता येणार नाहीत. ना वजनाने, ना काव्यशाध्Eााने. ह्या प्रेमाच्या पदपथावह्वन ती इतकी दूरपर्यंत पोहोचली आहे की तिला तिच्या स्वत:च्या आqस्तत्वाची जाणीव नाही. म्हणूनच मीरा एक वसंत आहे. तिच्या प्रेमाचे रंग, गंध कायम मनात दरवळत राहतात.
मेहता पब्लिशिंग हाउसतर्फे सर्वांना वसंत पंचमीच्या हार्दिक शुभेच्छा !!!
No comments:
Post a Comment